Wilt u advies of telefonisch bestellen? U kunt ons bereiken op +31 (0)299-399 999

Rivierkreeft: van invasieve plaag tot culinaire delicatesse

Rivierkreeft is een kleine maar smaakvolle delicatesse die steeds vaker op het menu verschijnt. Oorspronkelijk hoorden de soorten die we hier nu vinden niet in ons landschap thuis, maar toch wemelt het er inmiddels van in de Nederlandse sloten, meren en rivieren. In de vorige eeuw zijn ze door menselijk handelen geïntroduceerd, en dankzij hun aanpassingsvermogen en het ontbreken van natuurlijke vijanden konden ze zich razendsnel verspreiden.

In dit artikel nemen we je mee in de wereld van de rivierkreeft en ontdek je alles over de verschillende soorten, vangstmethoden, bereidingswijzen en culinaire toepassingen van deze delicatesse.

Onderwerpen in dit artikel

  • Korte introductie rivierkreeften
  • Wat zijn rivierkreeften?
  • Verschillende soorten rivierkreeften
  • De opmars van de Amerikaanse rivierkreeft in Nederland
  • Hoe wordt rivierkreeft gevangen?
  • Hoe bereid je rivierkreeften?
  • Toepassingen in de keuken
  • Recepten met rivierkreeft
  • Voedingswaarde van rivierkreeften
  • Rivierkreeften kopen? Ontdek het assortiment van Mooijer

Korte introductie rivierkreeften

Rivierkreeften zijn wereldwijd al eeuwenlang een delicatesse, vooral in landen als China, Spanje en de Verenigde Staten. Ze behoren tot de kreeftachtigen en hebben veel weg van hun grotere familieleden uit de zee. In Nederland zijn rivierkreeften pas de laatste jaren echt in opkomst, zowel in de natuur als in de keuken.

In onze wateren kom je tegenwoordig vooral uitheemse rivierkreeften tegen. De Europese rivierkreeft, die hier van nature voorkwam, is bijna volledig verdwenen sinds de vorige eeuw door de zogenaamde kreeftenpest, een ziekte die werd binnengebracht door exotische soorten.

Wat zijn rivierkreeften?

Rivierkreeften zijn zoetwaterkreeften uit de orde Decapoda, wat letterlijk ‘tienpotigen’ betekent. Ze worden vaak aangezien voor ‘kleine zeekreeften’, maar dat klopt niet helemaal: ze zijn wel nauw verwant, maar hebben een eigen, kenmerkende leefomgeving in zoet water. Een rivierkreeft is te herkennen aan een stevig pantser, twee scharen en een verlengd achterlijf. Ze variëren meestal van 5 tot 15 centimeter – ongeveer de lengte van een handpalm – en ze verschuilen zich vooral in stilstaande of traag stromende sloten, vijvers en meren

Hun dieet is veelzijdig. Ze eten waterplanten, insectenlarven, slakken, kleine visjes en aas. Deze brede voedingskeuze vergemakkelijkt hun snelle verspreiding, omdat ze zich gemakkelijk weten aan te passen aan verschillende omstandigheden.

Verschillende soorten rivierkreeften

Wereldwijd zijn er honderden soorten rivierkreeften en in Nederland zijn vooral uitheemse varianten te vinden. De meest voorkomende hier zijn:

Rode Amerikaanse rivierkreeft
Deze felrode kreeft is de meest dominante soort in Nederland. Met zijn stevige scharen en vlezige staart is hij zeer geschikt voor consumptie. Je herkent hem aan zijn felrode kleur en de rode knobbels op zijn scharen.

Gevlekte Amerikaanse rivierkreeft
Deze soort is te herkennen aan de bruine vlekken op zijn schild en de oranje uiteinden aan zijn scharen. Hij is iets kleiner dan de rode Amerikaanse rivierkreeft, maar ook prima eetbaar.

Geknobbelde Amerikaanse rivierkreeft
Deze kreeft heeft een groenbruine kleur en opvallende knobbels op zijn scharen. Hij komt vooral voor in de oostelijke provincies van Nederland.

Californische rivierkreeft
Groter dan de meeste andere soorten, met een relatief glad pantser en witte vlekjes op de scharen. Minder algemeen, maar wel geschikt voor de consumptie.

Marmerkreeft
Uniek door de voortplanting: er bestaan alleen vrouwelijke exemplaren die zich via parthenogenese (ongeslachtelijke voortplanting) razendsnel kunnen vermenigvuldigen.

Voor consumptie is de rode Amerikaanse rivierkreeft veruit het meest gewild: groot, smaakvol en met stevig vlees.

De opmars van de Amerikaanse rivierkreeft in Nederland

De rode Amerikaanse rivierkreeft komt oorspronkelijk uit de moerassen en rivieren van het zuiden van de Verenigde Staten en Mexico. In de jaren ‘80 werd hij in Europa geïntroduceerd voor commerciële kweek, maar ontsnapte en vond moeiteloos zijn weg in onze wateren.

De overlevingskracht van deze kreeft is indrukwekkend: hij redt zich in sterk vervuild water, kan lange tijd omgaan met weinig zuurstof en graaft zich in als er sprake is van droogte. Daardoor is hij uitgegroeid tot een van de succesvolste invasieve soorten in Nederland.

  • Probleem: De rivierkreeft graaft holen in oevers, wat kan leiden tot instabiliteit van dijken en kades – een serieus probleem in Nederland. Daarnaast eten ze waterplanten en kleine waterdieren, waardoor ze het ecosysteem verstoren.
  • Kans: Door de dieren te vangen en te consumeren, houd je de populatie in toom én haal je een lokale en duurzame lekkernij in huis.

In de Verenigde Staten, vooral in Louisiana, is rivierkreeft een delicatesse. ‘Crawfish boils’ zijn er een ware traditie: grote hoeveelheden rivierkreeft worden gekookt met kruiden en vaak geserveerd met maïs en aardappelen.

Hoe wordt rivierkreeft gevangen?

Rivierkreeften vangen is niet alleen toegestaan, het wordt zelfs aangemoedigd. Deze kreeften zorgen voor veel schade aan de Nederlandse wateren, en door ze te vangen help je mee om hun impact te beperken. Toch zijn er regels:

  • Alleen beroepsvissers mogen gebruikmaken van fuiken en netten.
  • Particulieren mogen rivierkreeft alleen vangen met een schepnet of hengel.

Voor wie zelf aan de slag wil, is de avond een ideaal moment, omdat rivierkreeften ‘s nachts actiever zijn. Met een stukje visafval, hondenbrokjes of ander sterk ruikend lokaas kun je ze naar boven lokken. Let wel op: je mag gevangen rivierkreeften niet in ander water uitzetten, want dat zou de problemen alleen maar verergeren.

Door ze zelf te vangen en op te eten, pak je de plaag aan en heb je meteen een verse delicatesse in huis.

Hoe bereid je rivierkreeften?

Het bereiden van rivierkreeften is minder ingewikkeld dan je misschien denkt. Of je nu verse, diepgevroren of voorgekookte kreeftjes hebt, met een paar eenvoudige stappen zet je een smakelijke maaltijd op tafel.

Verse rivierkreeften bereiden:

  1. Spoel ze af onder stromend koud water.
  2. Laat de dieren een halfuur in gezouten water weken om zand en afvalstoffen te verwijderen.
  3. Breng een ruime pan water aan de kook met zout, citroen en bijvoorbeeld laurier of tijm.
  4. Kook de rivierkreeften zo’n 5 minuten tot ze rood kleuren.
  5. Laat ze kort afkoelen en pel door de staart los te draaien en het vlees eruit te trekken. Ook in de scharen zit eetbaar vlees.

Diepgevroren rivierkreeften bereiden

Diepgevroren rivierkreeften zijn vaak al gekookt en hoeven niet opnieuw langdurig verhit te worden. De beste manier om ze te bereiden:

Ontdooien:

  1. Laat de kreeften langzaam ontdooien in de koelkast (idealiter 8-12 uur) of versneld in koud water (ongeveer 30 minuten).
  2. Spoel ze kort af met koud water na het ontdooien.

Opwarmen:

  • Koken: Breng een pan water aan de kook met kruiden en zout, en dompel de kreeften maximaal 2 minuten onder om ze op te warmen.
  • Stomen: Leg de kreeften in een vergiet boven een pan met kokend water en stoom ze 3-4 minuten.
  • Roerbakken: Voeg ontdooide rivierkreeften toe aan een hete pan met boter, knoflook en kruiden, en bak ze kort (1-2 minuten) op middelhoog vuur.
  • Grillen: Smeer ze in met kruidenboter en grill ze kort in een hete grillpan of oven op 200°C gedurende 3-4 minuten.

Voorgekookte rivierkreeften bereiden

Voorgekookte rivierkreeften kunnen direct gegeten worden, maar je kunt ze op smaak brengen door ze kort te verwarmen in kruidenboter, een bouillon of een saus:

  • Koud serveren: Direct gebruiken in salades, sandwiches of als garnituur.
  • In warme gerechten: Voeg ze als laatste toe aan een pasta, risotto of soep en laat ze slechts kort mee warmen.
  • Marineren: Laat gepeld rivierkreeftenvlees een kwartier tot half uurtje marineren in citroensap, olijfolie en kruiden voor extra smaak.

Toepassing in de keuken

Rivierkreeften hebben een zachte, zoetige smaak die wat wegheeft van garnalen en kreeft. Door hun fijne smaak passen ze goed in uiteenlopende gerechten:

Pasta’s en risotto’s
De zachte smaak van het kreeftenvlees combineert mooi met knoflook, citroen en peterselie. Het vlees voegt een luxueus tintje toe aan romige risotto, terwijl het in lichte pastagerechten zorgt voor een frisse en verfijnde smaak.

Salades
De zachte textuur en lichtzoete smaak maken rivierkreeft een ideale toevoeging aan salades. Combineer ze met avocado, frisse kruiden en een lichte vinaigrette voor een heerlijk zomers gerecht.

Soepen en bisques
De geur en smaak van rivierkreeft geven soepen een diepere smaak en geur. Vooral in een bisque (een Franse schaaldierensoep) komt dit perfect tot zijn recht.

Broodjes en wraps
Gecombineerd met een romige saus of een pittige mayonaise, zijn rivierkreeften een verrassend lekkere vulling voor broodjes of wraps. Perfect voor een snelle, smaakvolle lunch.

Roerbakgerechten
In de Aziatische keuken worden rivierkreeften vaak kort gebakken in een wok met knoflook, chili en gember. Dit zorgt voor een pittig en kruidig gerecht waarin de kreeft goed tot zijn recht komt.

Recept: Pasta met rivierkreeft, citroen en peterselie

Ingrediënten (4 personen)

  • 400 g pasta
  • 300 g rivierkreeftenvlees
  • 2 teentjes knoflook, fijngehakt
  • 1 rode peper, fijngehakt (zaadjes verwijderd voor minder pit)
  • Schil van 1 citroen, geraspt
  • Sap van 1/2 citroen
  • Handvol verse peterselie, fijngehakt
  • Olijfolie
  • Zout en versgemalen zwarte peper 

Bereiding:

  1. Kook de pasta volgens de aanwijzingen op de verpakking.
  2. Verhit olijfolie in een pan en fruit de knoflook en rode peper.
  3. Voeg het rivierkreeftenvlees toe en bak kort mee.
  4. Voeg de gekookte pasta toe met een scheutje kookvocht.
  5. Roer de citroenrasp, citroensap en peterselie erdoor.
  6. Breng op smaak met zout en peper en serveer direct.

Voedingswaarde van rivierkreeften

Rivierkreeften zijn niet alleen lekker, maar ook voedzaam. Ze zijn rijk aan eiwitten en bevatten weinig vet. Per 100 gram rivierkreeft krijg je ongeveer:

  • Kilocalorieën: 84 kcal
  • Eiwitten: 18 g
  • Vetten: 1.2 g
  • Koolhydraten: 0 g
  • Voedingsvezel: 0.5 g

Daarnaast bevat rivierkreeft verschillende vitamines en mineralen, waaronder vitamine B12, zink, koper, selenium en fosfor.

Rivierkreeften kopen? Ontdek het assortiment van Mooijer

Bij Mooijer vindt u rivierkreeftproducten van hoogwaardige kwaliteit. Onze rivierkreeften worden duurzaam gevangen en zorgvuldig verwerkt, waardoor u verzekerd bent van een smaakvolle delicatesse.

Ontdek het volledige assortiment en proef de smaak van rivierkreeft.

Copyright © 2025 Mooijer-Volendam

Winkelwagen

U heeft geen artikelen in uw winkelwagen.